Vertaalde namen

[Gwywen]

Wat vinden jullie van vertaalde namen in boeken? Is het nodig? Is het irritant?
Wat is het wezenlijke verschil tussen Balings en Baggins?
Wordt het verhaal duidelijker als Fossoway vertaald wordt in Graftweg?
En wat zijn de foutste naamvertalingen die je ooit bent tegengekomen in een boek?

Spoiler:

In mijn geval is dat een boek met de draak van een titel "B.A."
Over het jongetje Eliott dat een buitenaards wezen in z'n achtertuin vond en hem B.A. noemde (Buiten Aards)

[sunset]

Bij mij is het vaak een kwestie of ik de boeken al in de oorspronkelijke taal gelezen hebt. Is dat niet het geval dan kunnen sommige namen wel vreemd op me overkomen maar schuif ik het niet af op een slechte keuze van de vertaler. Heb ik de oorspronkelijke versie wel gelezen dan is het een ander verhaal. Zo heb ik nooit aan de naam Perkamentus kunnen wennen.

B.A., dan moet ik automatisch aan de A-team denken, Gwywen

[delea]

Hangt af van de oorspronkelijke naam, de vertaalde naam, het doelpubliek en de setting Als de oorspronkelijke naam een naam van weinig betekenis is of niet overduidelijk (afgeleid van) een woord in de originele taal is (Arutha ConDoin, Saruman, Paul Muad'Dib Atreides) lijkt vertalen mij overbodig. Als een verhaal zich in een Anglo-Saksische setting afspeelt, moet je Engels klinkende namen niet gaan vertalen (Bruce Wayne, Arthur Dent ). Maar: als het doelpubliek kinderen zijn, vind ik namen vertalen wel oké en soms zelfs nodig. Ik weet niet hoe het met de vertaling van How to train your Dragon staat, maar zowat alle namen zijn min of meer 'gewone' Engelse woorden (Hiccup Horrendous, Stoic the Vast, Toothless, Fishlegs,...): die móét je haast wel vertalen. Enerzijds zou het er redelijk belachelijk uitzien, Nederlandse tekst met her en der Engelse woorden tussen, anderzijds gaan de grapjes anders aan de kinderen voorbij (iets soortgelijks is uiteraard ook gebeurd met de Discworld/Schijfwereldboeken). Ik ben een grote fan van de vertaling van Harry Potter Al kan over 'Perkamentus' nog wel gediscussieerd worden.
Bij Tolkien is het zo dat de meeste namen 'taalloos' (of Queniaans, Sindarijns,...) zijn, maar de Hobbitnamen overduidelijk Engels zijn. Ik denk dat het je een beetje uit je fantasie zou halen als je ineens een Sackville-Baggins tegen zou komen in een Nederlandse tekst. En ook over de vertaalde namen is goed nagedacht (en ze hebben de goedkeuring van Tolkien zelf).

[Minnie]

Ik ben het over het algemeen wel met je eens Delea.
Over de vertaling van de Harry Potter-namen. Waarom wordt Cedric nu eigenlijk vertaald naar Carlo. Cedric is volgens mij toch een nederlandstalige naam, Carlo daarentegen ben ik hiervoor nog nooit tegen gekomen

[Gwywen]

Is dat echt zo, Minnie? Ik vind de naam Carlo absoluut een andere lading hebben dan Cedric.
Overigens is me nooit echt duidelijk geworden waarom Rand al'Thor in het Nederlands Rhand Altor heet.
Met zulke verzonnen namen is er toch geen enkele meerwaarde om dat te vernederlandsen?

Ook irritant: namen die halverwege een boek veranderen, of drie keer een andere spelling hebben, zoals in Strijd der Koningen, GRR Martin. Septon Cheyl heet verderop in het boek ineens gewoon weer Chayle (op z'n Engels dus); Horas en Hobber Roodwijn (bijnamen Hoor'es en Hobbel) heten eerst Horror en Hobbel. Erg slordig vind ik dat!

[delea]

Inderdaad erg slordig, Gwywen. In langere series kan dit te maken hebben met andere vertalers. Zo is Romanitas van Sophia MacDougall door een andere vertaler vertaald dan Inferno, het vervolg, en het gaat dan wel niet om namen, maar termen die anders worden vertaald. Wat in het ene boek 'longvisie' heet, heet in het andere 'vervisie'.

@Minnie: wat Carlo betreft: dat weet ik ook niet zeker, maar ik vermoed dat de vertaler er een alliteratie (op gehoor dan) van wou maken: Carlo Kannewasser. Het is niet bij elke naam even duidelijk waar de vertaling op slaat, maar meestal is er wel een (goeie) reden voor. Sommige vertalingen vind ik zelfs beter dan de Engelse term: Quick-Quotes-Quill => Fantaciteerveer: het ding 'fantaseert' inderdaad citaten. Of 'Zweinstein' zelf: geniale vertaling van Hogwarts (Warthog = wrattenzwijn, steen is een oud synoniem voor wrat), en de verwijzing naar Einstein krijg je er gratis bij.

[Minnie]

Fantasiteerveer is inderdaad een mooi woord, en goed gevonden. Ook gruzielementen vind ik geweledig gevonden.

[Daan]

Dit is exact de reden waarom ik boeken het liefst in de oorspronkelijke taal lees. Vertalen is ook gewoon lastig, zeker in Fantasy stel ik mij zo voor! Patrick Rothfuss heeft hier op zijn blog ook wel iets interessants over te melden (voor de geïnteresseerde) http://blog.patrickrothfuss.com/2011/08 ... -the-book/

[Ysgrublaidd]

Het ligt er totaal aan hoe het verhaal is. Ballings vind ik persoonlijk goed verzonnen. Het past tenminste beter tussen de Nederlandstalige tekst. Baggins past dan gewoon niet. Baggggggens.

Als het verhaal zich echt in een Engelstalig land afspeelt met een Engels karakter, is het weer lullig om een Johnny Walker ... Jan de Wandelaar te gaan noemen.

[Aisling]

Bij sommige vertalingen heb ik wel zoiets van *huh*, ik kom net als mijn bovenposters toch wel terug op de vertalingen van Harry Potter. Ik vind het jammer dat ze de naam van Luna hebben vertaald naar Loena. Ook al is het alleen de klank 'u' en 'oe', ik vind Luna veel mooier (kwestie van smaak). Granger daarentegen vind ik maar raar omdat het een jongensnaam is met als betekenis landwerker en een plaats in Amerika, dus ben ik blij dat ze daar Griffel van hebben gemaakt en dat past meer bij het personage Hermelien Griffel. Het verschil voor mij ligt bij de betekenis van de naam en de klank.

[Ysgrublaidd]

Het kan trouwens wel vervelend zijn die vertalingen als je iemand anders over de boeken spreekt die het in het Engels gelezen heeft. Of bijvoorbeeld de Film/TV-serie heeft gezien en dus de Engelse namen wel kent maar niet de Nederlandse.